Koolmonoxide (CO) is een kleurloos, reukloos, smaakloos en giftig gas dat ontstaat als bijproduct van verbranding. Elk brandstof voertuig, gereedschap of ander apparaat kan gevaarlijke hoeveelheden koolmonoxide produceren. Voorbeelden van apparaten die koolmonoxide produceren en die vaak in huis worden gebruikt zijn houtskool grills, open haarden, houtkachels, gaskachels en gasboilers. Vergeet ook zeker de auto niet wanneer deze in een inpandige garage staat.
De sterfgevallen en verwondingen worden meestal veroorzaakt door verkeerd gebruikte of slecht functionerende apparatuur. Dit wordt verergerd door verbeteringen in de constructie en isolatie van gebouwen, waardoor de hoeveelheid frisse lucht die in huizen en andere gebouwen stroomt, wordt beperkt. Hoewel regelmatig onderhoud en inspectie van apparatuur werkzaam op gas in huis de kans op blootstelling aan koolmonoxidegas kunnen minimaliseren, bestaat altijd de mogelijkheid dat er een defect ontstaat wat resulteert in een potentieel levensbedreigende ophoping van gas.
Medische effecten van koolmonoxide
Koolmonoxide remt het vermogen van het bloed om zuurstof naar lichaamsweefsels te transporteren, waaronder vitale organen zoals het hart en de hersenen. Hoe snel het carboxyhemoglobine zich ophoopt, hangt af van de concentratie van het ingeademde gas (gemeten in deeltjes per miljoen of PPM) en de duur van de blootstelling. Veel voorkomende klachten zijn; hoofdpijn en duizeligheid. Deze worden erger naarmate je meer gas inademt en nemen snel weer af wanneer je dit niet meer ademt.
Hoeveel koolmonoxidemelders en waar moet je ze plaatsen?
Het wordt aangeraden om op elke verdieping een melder te plaatsen. Op zijn minst moet er op elke slaapverdieping één detector worden geplaatst met een extra detector in de buurt van belangrijke gasbranders zoals een oven of boiler. Installatie op deze plaatsen garandeert een snelle detectie van mogelijk slecht functionerende apparaten en de mogelijkheid om het alarm vanuit alle slaapgedeelten te horen. In het algemeen moeten koolmonoxidemelders hoog (bij het plafond) worden geplaatst voor een zo effectief mogelijk gebruik. Detectoren mogen ook niet worden geplaatst binnen een meter van op gas werkende apparaten of in de buurt van kook- of badruimten. Enkel in slaapruimtes kan je ze het beste plaatsen op adem hoogte.
Heb jij geen ruimte om naast je rookmelders ook koolmonoxidemelders te plaatsen op het plafond? Kijk dan eens naar een combimelders, oftewel twee-in-een.
Hoe te reageren wanneer de koolmonoxidemelder afgaat
Eerst en vooral, blijf kalm. Zoals eerder vermeld zijn de meeste situaties die leiden tot het afgaan van een koolmonoxidemelder niet levensbedreigend en is het niet nodig om 112 te bellen. Om te bepalen of het nodig is om te bellen, stel je de volgende vraag aan iedereen in het huishouden: “Voelt iemand zich ziek? Heeft iemand last van griepachtige verschijnselen zoals hoofdpijn, misselijkheid of duizeligheid?” Hetgeen wat je wel direct kan ondernemen is het openen van ramen en deuren, zodat het gas de ruimtes verlaat en vooral zodat de hoeveelheid gas in de lucht dus afneemt.